Endeks Nedir?

Endeks, bir kümeyi temsil eden gösterge olarak tanımlanır. Genellikle finansal piyasalarda kullanılan bir terimdir. Bununla birlikte piyasadaki belirli bir grup hisse senedini temsil eder.

Endeksler sayesinde yatırımcılar, finansal piyasaların genel performansını izleme ve analiz etme imkanını elde eder. Borsa endeksleriyse, borsada işlemde olan hisse senetlerinin fiyat ve getiri performanslarını ölçmeye yarar.

Endeks ile yatırımcılar, portföylerini çeşitlendirme imkanı da sağlar.

Hangi Piyasalarda Endeks Kullanılır?

Endeksler genel olarak hisse senetleri, emtia, döviz ve tahviller gibi finansal piyasa araçlarında kullanılır. En yaygın kullanım alanlarından biri borsalardır. Endekslerin kullanıma alanları bu şekilde olurken, her bir finans piyasa araçları için yatırımcılar, gözetleme imkanı yakalar.

Endeksler Nasıl Hesaplanır ve Yönetilir?

Endeksleri hesaplamak için ortalama ya da ağırlıklı endeks hesaplama yöntemleri kullanılarak hesaplanır.

Ağırlıklı ortalama hesaplama yönteminde, endeksteki her bir varlığın durumuna (piyasa değeri ve pazar payı) göre hesaplanır.

Ağırlık ortalama yöntemi, endekste mevcut varlığın ağırlığına göre hesaplanır. Ağırlıklı ortalama yöntemi, daha büyük şirketlerin endeks içinde daha fazla ağırlığa sahip olmasından dolayı endeksin genel performansını daha iyi yansıtması olağandır.

Fiyat ağırlıklı endeks hesaplama yöntemindeyse, her bir varlığın fiyatına göre hesaplanır. Bu yöntem, daha düşük fiyatlı hisse senetlerinin endeksteki payını azaltır ve daha yüksek fiyat değerine sahip hisse senetlerinin payını arttır.

Endeksler, endeks yöneticileri tarafından kontrol edilir. Endeks yöneticileri, endeks içerisinde yer alacak varlıkları seçer ve hesaplama yöntemlerini belirler. Bu sayede endeksin bileşiminde değişiklik yapma şansı yakalayabilmektedirler.

Borsa Endeksi Nedir?

Bir borsadaki belirli bir grup hisse senedinin performansını ölçmeye yarayan gösterge türü olarak tanımlanabilmektedir. Borsa endeksi, hisse senedi fiyatlarında gerçekleşleşen değişiklikleri ve işlem hacimlerini takip ederek, genel olarak bir piyasanın durumu hakkında bilgi verir.

Endeks Türleri Nelerdir?

Endekslerin bilenen yaygın türlerini listeliyoruz:

• Hisse senedi endeksleri
• Emtia endeskleri
• Döviz endeksleri
• Tahvil endeksleri
• Sektörel endeksler
• Ülke endeksleri

Bu endeks türleri yaygın olarak bilinen endekslerdir. İlgili endeks türleri, yatırımcıların farklı piyasaları ve varlık sınıflarını takip etmelerine olanak tanır. Bununla birlikte yatırım kararlarını bu bilgiler ışığında almalarına yardımcı da olmaktadır.

Dünyanın En Önemli Borsa Endeksleri Nelerdir?

1. S&P 500: ABD’nin en büyük 500 şirketinin hisselerinde oluşan bir endekstir. Amerikan hisse senedi piyasasının genel performansını yansıtması nedeniyle dünyanın en önemli borsa endeksleri arasında yer almaktadır.

2. Dow Jones Industrial Average: ABD’deki en eski borsa endekslerinden biridir. 30 Büyük ABD şirketinin hisselerinden oluşmaktadır.
3. FTSE 100: Londra Borsası’nda işlem gören 100 büyük İngiliz şirketinin hisselerinden oluşur. Özellikle İngiltere’nin ekonomik performansını yansıtmasından dolayı dünya genelinde sıkça takip edilmektedir.

Borsa Endekslerini Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Borsa endekslerini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörleri sıralayacak olursak;

• Şirket haberleri
• Ekonomik veriler
• Siyasi faktörler
• Faiz oranları
• Küresel faktörler

Bu faktörler, borsa endekslerinin dalgalanmasına sebebiyet verebilirken, endeksteki dalgalanmalar da bu faktörleri etkileyebilir.

Borsa İstanbul Endeksleri:

1. BIST 100
2. BIST 50
3. BIST 30

Endekslerin Yatırımcılar İçin Önemi Nedir?

Endeksler, yatırımılar için oldukça önemli araçlardır. Özellikle piyasa hakkında genel bir bilgi edinmek için kullanılabilmektedir. Bununla beraber;

• Portföy Yönetimi: Yatırımcılar portföylerini daha rahat yönetebilirler. Belirli bir endekse yatırım yaparak portföylerini çeşitlendirebilirler. Bu sayede belli bir hisse senedindeki dalgalanmaların portföylerine olan etkisi de kırılabilmektedir.
• Karşılaştırma Yapma: Yatırımcıların farklı yatırım araçlarını karşılaştırmaları, yatırım gerçekleştirmeden önce hisse senetlerinin performansını inceleyerek karar vermeleri daha sağlıklı olacaktır.  
• Risk Yönetimi: Endeksler, yatırımcıların risklerini yönetmelerine daha da kolaylaştırabilir. Piyasada mevcut durumdaki değişikliklerin hakkında bilgi verir ve yatırım yapma kararlarında kullanılabilen bir rehber niteliği taşır.

Endeks Neden Düşer?

Endeksleri doğrudan veya dolaylı etkileyen ve düşmesine sebep olan birçok etken vardır. Bunları;

• Şirket performansı
• Ekonomik göstergeler
• Faiz oranları
• Jeopolitik riskler
• Yatırımcı psikolojisi

Endekslerde düşüş yaşanmasına sebebiyet verebilecek temel etkenleri listeledik. Bu etkenler yatırımları etkileyebilir ve dikkat edilmesi gereken önemli hususlardır.

Bu içeriğimizde endeks nedir ve nasıl çalışır sorularına cevap verirken, endeks hakkında bilinmesi gereken birçok konu başlığını da okuyucularımız için cevaplandırdık.